En sık kullandığım Linux komutları - I

Linux kullanırken hızlı ve etkili çalışmak için bazı özel araçlara ihtiyaç duyabilirsiniz. Bu yazıda sizlerle kendi deneyimlediğim ve sıkça kullandığım birkaç yararlı Linux aracını ve komutlarını paylaşacağım. Burada temel komutlar (ls veya mkdir) gibi temel komutlar yerine sık kullandığım komutları paylaştım. Umarım işinize yarar.

--help

--heplkomutu, çoğu komut satırı programında kullanılan bir yardım seçeneğidir. Bir komutun nasıl çalıştığını, hangi seçenekleri ve parametreleri desteklediğini görmek için kullanılır.

ls --help

Terminal Saat (tty-clock)

Terminal üzerinde sürekli görülebilen minimalist ve sade bir saat arıyorsanız, tty-clock tam aradığınız araçtır.

sudo apt install tty-clock

# Kullanım örnekleri:
tty-clock -s          # Saniyeleri gösterir
tty-clock -c          # Saat ekranını ortalar
tty-clock -s -c       # Hem saniye gösterir hem de ortalar

Micro Editörü (Nano Alternatifi)

Nano editörüne alıştıysanız ancak biraz daha gelişmiş özellikler sunan modern bir alternatif arıyorsanız micro editörü oldukça kullanışlıdır.

sudo apt install micro

# Bir dosyayı düzenlemek için:
micro dosyaadi.txt

LSD (LS Komutunun Modern Alternatifi)

Dosya ve dizinleri daha net, renkli ve simgelerle birlikte görmek için lsd aracını kullanabilirsiniz.

sudo apt install lsd

# Kullanım:
lsd
lsd -l   # Uzun liste formatında
lsd -a   # Gizli dosyaları da göster

Türkiye Yansısı (Mirror Ayarları)

Linux sistemlerde güncellemeleri daha hızlı almak ve bant genişliğini verimli kullanmak için yansı (mirror) adreslerinizi Türkiye lokasyonuna değiştirebilirsiniz.

sudo nano /etc/apt/sources.list

# Debian Türkiye yansı adresleri için:

# Düzenleme sonrası sistem güncelleyin:
sudo apt update
sudo apt upgrade

Bottom (Minimal Sistem Monitörü)

Minimalist ama ayrıntılı ve etkili bir sistem monitörü arıyorsanız bottom aracını kullanabilirsiniz. CPU, bellek, disk kullanımı gibi temel bilgileri hızlı ve net şekilde sunar.

# Linux için kurulum (Debian/Ubuntu):
curl -LO https://github.com/ClementTsang/bottom/releases/latest/download/bottom_x86_64-unknown-linux-gnu.deb
sudo dpkg -i bottom_x86_64-unknown-linux-gnu.deb

# MacOS için kurulum:
brew install bottom

# Kullanım:
btm

MTR (Gelişmiş Ağ Takip Aracı)

Ağ sorunlarını teşhis etmek ve bağlantı kalitenizi izlemek için MTR aracı oldukça etkilidir. Hem ping hem de traceroute komutlarının işlevlerini birleştirerek detaylı rapor sunar.

sudo apt install mtr

# Kullanım:
sudo mtr google.com           # Canlı izleme yapar
sudo mtr -rw google.com       # Paket kaybını ölçer ve rapor verir

Sensors (Donanım İzleme Aracı)

Bilgisayarınızın sıcaklık, fan hızları ve voltaj gibi donanımsal değerlerini gerçek zamanlı izlemek için sensors komutunu kullanabilirsiniz.

sudo apt install lm-sensors

# Sensörleri algılamak için:
sudo sensors-detect

# Tüm değerleri gösterir:
sensors

# Canlı izleme için:
watch sensors           # Varsayılan olarak 2 saniyede bir yenilenir
watch -n 1 sensors      # Her saniye yenilenmesini sağlar

SSH (Secure Shell)

Linux sunucularına veya uzak bilgisayarlara güvenli erişim için SSH vazgeçilmez bir araçtır. İşte SSH bağlantılarınızı daha verimli ve etkili hale getirecek temel bilgiler ve ipuçları:

Bir uzak sunucuya bağlanmak için:

ssh kullaniciadi@sunucu_ip_adresi

Belirli bir port kullanarak bağlanmak için:

ssh -p port_numarasi kullaniciadi@sunucu_ip_adresi

Bağlantıdan Çıkmak (Exit)

SSH bağlantısını sonlandırmak için terminale aşağıdaki komutu yazabilirsiniz:

exit

veya

logout

Swap Alanını Küçültme ve Büyütme

Swap küçültme:

sudo swapoff -a
sudo fallocate -l 100M /swapfile
sudo chmod 600 /swapfile
sudo mkswap /swapfile
sudo swapon /swapfile
echo \"/swapfile none swap sw 0 0\" | sudo tee -a /etc/fstab

Swap büyütme:

sudo swapoff -a
sudo fallocate -l 1G /swapfile
sudo chmod 600 /swapfile
sudo mkswap /swapfile
sudo swapon /swapfile

DNS Değiştirme

sudo nano /etc/resolv.conf

İçeriğe ekleyin veya değiştirin:

nameserver 8.8.8.8

Dosyanın değiştirilmesini engellemek veya izin vermek için:

sudo chattr +i /etc/resolv.conf  # Kilitlemek için
sudo chattr -i /etc/resolv.conf  # Kilidi kaldırmak için

Port Açmak (UFW - Uncomplicated Firewall)

Açık portları görmek:

sudo ufw status

Port açmak:

sudo ufw allow 3001/tcp
sudo ufw allow 1337/tcp
sudo ufw allow 1337/udp
sudo ufw reload

Ek Komutlar

dig

(Domain Information Groper), DNS (Domain Name System) sorguları yapmanızı sağlayan güçlü bir terminal aracıdır. Temel olarak, belirli bir alan adının IP adresini, DNS kayıtlarını (A, AAAA, CNAME, MX, TXT vb.) ve diğer bilgileri almak için kullanılır.

dig x.com

Whois

Alan adı sorgulama hizmeti için ayrıca çeşitli siteler yerine doğrudan whois ile sorgulama yapabilirsiniz.

whois x.com

• Yerel ağdaki cihazları ve MAC adreslerini hızlıca belirlemek.
• Ağ sorunlarını giderirken IP-MAC eşleşmesini kontrol etmek.
• Ağda yetkisiz cihazların olup olmadığını tespit etmek.
• Ağ performans analizlerinde ve güvenlik denetimlerinde kullanılır.

arp -a

• Terminalde takvimi görüntülemek:

cal

# Ayrıntılı
cal -jy

Bu araçlar başlangıç seviyesinden ileri seviyeye kadar Linux kullanım deneyiminizi hızlandıracak, verimliliğinizi artıracak ve Linux dünyasında daha rahat hareket etmenizi sağlayacaktır.

İyi çalışmalar!

clear