Wikipedia’yı Çevrimdışı Kullanmak
Günümüzde bilgiye ulaşmak için internet vazgeçilmez bir araç, ancak her zaman internet bağlantısı bulunmayabilir. Böyle durumlarda Wikipedia gibi büyük bilgi kaynaklarına çevrimdışı olarak erişebilmek oldukça faydalı olabilir. Bu ihtiyaca cevap veren Kiwix, internet olmadan Wikipedia’ya ve diğer kaynaklara ulaşmanızı sağlıyor. Raspberry Pi gibi küçük cihazlarla kolayca kurulabilen Kiwix sayesinde, geniş bir bilgi arşivine internetsiz ortamlarda bile erişebilirsiniz. Ayrıca, Kiwix’i ağınıza bağlı herhangi bir cihazda kullanarak kendi yerel Wikipedia'nızı oluşturabilir veya dilerseniz tünelleme yöntemleriyle dış dünyaya erişim sağlayabilirsiniz (lisans ve telif hakları sorumluluğu size aittir).
Ayrıca, Kiwix’in Windows ve Mac gibi diğer cihazlarda da (hatta Android veya IOS) çalışabileceğini, dolayısıyla Raspberry Pi kullanmanızın şart olmadığını belirtmekte fayda var. Tek yapmanız gereken kiwix istemcisini indirmek.
Wikipedia İçeriği ne kadar yer kaplıyor?
Örneğin, 700 binden fazla Türkçe makale barındıran Wikipedia’nın Türkçe sürümünü, sadece 12 GB boyutunda indirdim. Dolayısıyla 32 GB bir SD kart çoğu durumda yeterli olacaktır.
Raspberry Pi Üzerinde CasaOS ile Wikipedia’yı Çevrimdışı Kullanmak için:
Gerekli Adımlar
- Raspberry Pi Hazırlığı
- Gerekli Malzemeler:
- Raspberry Pi (tercihen Raspberry Pi 4 veya üstü)
- SD kart (minimum 16GB)
- Ethernet kablosu ya da Wi-Fi bağlantısı
- Güç kaynağı
- Raspberry Pi OS Kurulumu: İlk olarak Raspberry Pi’nizin üzerine Raspberry Pi OS kurmanız gerekiyor. Bunu Raspberry Pi Imager aracı ile yapabilirsiniz:
- Raspberry Pi OS İndirme
- SD kartınıza Raspberry Pi OS'u yükleyin ve sistemi başlatın.
- Gerekli Malzemeler:
- CasaOS Kurulumu
- CasaOS, Raspberry Pi’nizi kullanımı kolay bir medya ve servis merkezi haline getiren bir platformdur. Raspberry Pi OS üzerinde CasaOS kurmak için şu adımları izleyin:CasaOS kurulum tamamlandığında, web tarayıcınız üzerinden
http://<Raspberry Pi IP Adresi>:8090adresine giderek CasaOS arayüzüne erişebilirsiniz.- Raspberry Pi’nize SSH ile bağlanın veya terminali açın.
- CasaOS'u yüklemek için aşağıdaki komutu çalıştırın: curl -fsSL https://get.casaos.io | sudo bash
- CasaOS, Raspberry Pi’nizi kullanımı kolay bir medya ve servis merkezi haline getiren bir platformdur. Raspberry Pi OS üzerinde CasaOS kurmak için şu adımları izleyin:CasaOS kurulum tamamlandığında, web tarayıcınız üzerinden
- BigBear Uygulaması ile Kiwix Kurulumu CasaOS’un bir parçası olarak, BigBear Store üzerinden birçok uygulamayı kurabilirsiniz. Kiwix-Serve uygulamasını bu adımlar ile kuracağız:
- CasaOS arayüzünde BigBear Store'a gidin ve arama çubuğuna Kiwix yazın (İndirme veya kurma süreci çok defa hata verebiliyor, denemeye devam edin).
- Kiwix-Serve uygulamasını yükleyin. Bu uygulama, yerel ağınızdaki cihazlar üzerinden Wikipedia gibi içeriklere erişmenizi sağlayacaktır.
- Yükleme tamamlandığında Kiwix-Serve sunucusunu başlatın.
- ZIM Dosyalarını İndirme ZIM dosyaları, Wikipedia’nın sıkıştırılmış ve çevrimdışı kullanılabilir sürümleridir. Tüm Wikipedia’yı veya seçilen dildeki makaleleri indirerek çevrimdışı kullanabilirsiniz.
- ZIM Dosyası Nasıl İndirilir?
- Kiwix’in ZIM dosyaları sayfasına gidin. (Bilgisayarınıza kiwix istemcisini indirip dosyaları bilgisayarınızdan pi cihazınıza taşımanızı öneririm.)
- İstediğiniz dili ve içeriği seçin. Örneğin, Türkçe Wikipedia dosyasını indirmek için Türkçe sürümünü seçin.
- İndirdiğiniz ZIM dosyasını Raspberry Pi’nizde şu dizine koyun: /DATA/AppData/big-bear-kiwix-serve/zim
- ZIM Dosyası Nasıl İndirilir?
- Kiwix-Serve ile Çevrimdışı Wikipedia Kullanımı Kiwix-Serve, yerel ağınız üzerinden Wikipedia’yı web tarayıcı ile kullanmanıza olanak tanır. Raspberry Pi üzerinde Kiwix-Serve çalışıyorsa, herhangi bir cihazda bir web tarayıcısı açarak şu adresi ziyaret edin:Bu sayede, indirdiğiniz ZIM dosyasına (Wikipedia) çevrimdışı erişebilirsiniz.
http://<Raspberry Pi IP Adresi>:8080
Ayrıca, başka Wikipedia sürümleri veya farklı ZIM dosyaları indirmek için Kiwix’in istemcisini bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Bilgisayarınıza kurduğunuz Kiwix istemcisi ile dilediğiniz ZIM dosyasını indirip, bu dosyaları doğrudan Raspberry Pi’nize taşıyarak orada kullanabilirsiniz.
Kiwix’in Alternatif Kullanım Yöntemleri: Windows ve Mac
Raspberry Pi kullanmak zorunda değilsiniz. Kiwix’in Windows ve Mac platformlarına da yüklenebilecek istemci uygulamaları mevcuttur. Bu uygulamalar, Raspberry Pi kullanmadan Wikipedia’yı çevrimdışı kullanmanıza olanak tanır.
- Windows ve Mac’te Kiwix Kurulumu:
- Kiwix istemcisini buradan indirin.
- İndirme ve kurulum işlemleri tamamlandıktan sonra, ZIM dosyasını bilgisayarınıza indirip Kiwix uygulaması ile açabilirsiniz.
- ZIM Dosyalarını Kullanma:
- Yine aynı ZIM dosyalarını kullanarak, Windows ya da Mac cihazınızda da çevrimdışı Wikipedia deneyimi yaşayabilirsiniz. Böylece internetsiz ortamlarda bile Wikipedia’nın tamamına erişim sağlayabilirsiniz.
Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, Kiwix ile indirilen Wikipedia içeriklerinin güncel olmayabileceğidir. Çevrimdışı versiyonlar, indirilme tarihindeki bilgilerle sınırlıdır ve internet bağlantısı olmadan güncellenemez. Bu nedenle, bilimsel ya da güncel bilgilere ihtiyaç duyduğunuzda internet bağlantınız olduğunda kontrol etmeniz tavsiye edilir. Ayrıca, indirilen içeriklerin telif hakkı sorumluluğu tamamen kullanıcıya aittir. Wikipedia içeriği Creative Commons lisansı altında sunulsa da, ticari kullanım ve içerik paylaşımı ile ilgili yerel yasalara dikkat etmek önemlidir.
Ek kaynaklar
https://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Veritaban%C4%B1_indirme